Arthur Kell, een muzikaal globetrotter, activist en clubeigenaar

 
© Kyra Kverno

De Amerikaanse bassist Arthur Kell komt op 20 mei e.k. naar België voor een eenmalig concert in The Black Cat Torhout.

De gelegenheid om nader kennis te maken met een muzikaal globetrotter die het pad kruiste van onder meer Bobby Previte, Mark Feldman, Thomas Chapin en Marc Ribot. Daarnaast werkte hij ook met Ben Monder, Donny McCaslin, Gerald Cleaver en Chris Cheek.


Een indrukwekkend cv maar Kell relativeert dit…

“Beschouw het als een gelukkige samenloop van omstandigheden. Eigenlijk had ik graag viool leren spelen maar mijn muziekleraar opperde dat ik veel te dikke vingers had. Hij achtte contrabas een geschikter instrument voor mij. Pittig detail, hij zocht op dat moment toevallig een contrabassist voor zijn orkest (lacht). Hierdoor maakte ik wel kennis met Thomas Chapin. Een ontmoeting die mijn hele leven zou bepalen. Hij introduceerde mij in het wereldje en bood mij de nodige kansen”.

Verrassen

Het album met de titel ‘Traveller’ (2023, Fresh Sound New Talent) lijkt de beste introductie tot uw wereld. U reist duidelijk regelmatig en ook muzikaal doorbreekt u graag grenzen…

“Ik heb inderdaad veel gereisd. Als componist baseer ik mij echter op het toeval of de inspiratie van het moment. Bijna niets wordt intentioneel voorbereid. Het eindresultaat is telkens wel een weerspiegeling van wie ik ben en wat ik ervaar. Natuurlijk sijpelen invloeden door maar dat gebeurt dan zoals gezegd totaal onbewust. Ik wil vooral verrassen, mijzelf in de eerste plaats.”

De rode draad is een vorm van fusion met accenten van funk en aandacht voor vlotte melodieën. Een kenmerkende aanpak in uw discografie…

“Dat zijn inderdaad mijn belangrijkste ankerpunten.”

De reisgezellen voor de opname van ‘Traveller’ waren tenorsaxofonist en fluitist Gorka Benitez, drummer Joe Smith en gitarist Steve Cardenas. Deze laatste speelt niet alleen een grote rol maar is iemand op wie u regelmatig beroep doet…

“We toerden heel wat samen en traden reeds veel op in New York. Tegenwoordig wonen we in dezelfde building waardoor we elkaar automatisch meer dan regelmatig zien. Zijn inbreng, zowel live als in mijn composities, stel ik altijd ten zeerste op prijs. ‘Traveller’ is trouwens een favoriete opname van Steve Cardenas.”


Referenties alom

Was Santiago een van de stopplaatsen gezien een titel als ‘A Hand For Santiago’?

“Die refereert naar ‘Santiago’, een van de hoofdfiguren uit een boek van de Braziliaanse auteur Paulo Coelho. Een andere verwijzing die hier past, is de bedevaartplaats Santiago de Compostella waar ik wel ooit geweest ben. Zo zie je maar dat diverse elementen door elkaar opduiken in mijn muziek.”

© Todd Chalfant

De globetrotter

'Traveller’ verwijst tevens naar je verschillende trektochten in Afrika...

“Ik reisde in mijn eentje gedurende een viertal maanden van Senegal naar de Indische Oceaan. Wie rondtrekt op die manier ontmoet markante figuren en soms ontstaan er vriendschappen.

Met Thomas Chapin bracht ik later drie weken door in Marokko. Onze wegen kruisten elkaar nadien terug in Tanzania. Een deel van mijn reisplannen in Noord-Afrika moest ik ooit opzeggen wegens de gevaarlijke politieke situatie. Uiteindelijk belandde ik zo in Agadez vanwaar ik in gezelschap van een andere reisgezel vijftienhonderd kilometer aflegde met een karavaan waarin vijfenzestig kamelen meeliepen. Een ervaring die diepe indrukken naliet.

Tien jaar later keerde ik nog eens terug met een vriendin. De hoesfoto van ‘Traveller’ dateert van toen.”

Refereert ‘Djailo Feast’ naar een opmerkelijk feestje dat u meemaakte in Kyrgystan?

“Aanvankelijk niet in Kyrgystan maar in “upstate” New York waar de kunstenaarskolonie Art OMI gevestigd is en in de zomer residenties plaatshebben. Het jaar dat ik te gast was, waren er deelnemers uit Kyrgystan. Ik hielp een van hen met onderdak in New York en liet hem de stad zien. Enkele jaren later nodigde hij mij uit naar ginder. En dat was inderdaad feesten. Daar dronk ik voor de eerste keer bier van paardenmelk en kreeg ik de oogbal van een geit voorgeschoteld, een lokale delicatesse.”

U houdt klaarblijkelijk van een vleugje absurde humor door een titel als ‘Crinkum Crankum’ in te lassen...

“Het heeft betrekking op de bizarre wendingen die daarin verwerkt zitten. De uitdrukking vond ik in een woordenboek en betekent in het oud Engels “twists and turns”.”

Mogen we veronderstellen dat ‘Hermeto’ een ode is aan de veelzijdige Braziliaanse artiest Hermeto Pascoal?

“Zeer zeker. Maar nogmaals, dit gebeurde niet gepland. Tijdens een van de vele sessies hier in New York bij iemand thuis had ik de beginnotities van dit nummer bij. Een van de muzikanten begon het plots vlugger te spelen dan mijn aanvankelijke bedoeling waardoor het dat Braziliaans tintje kreeg. Vandaar uiteindelijk die titel.”

Labels

Het album kwam uit bij Fresh Sound New Talent. Gedurende uw carrière deed u aan “labelhopping”...

“Dat klopt want ook bij Brooklyn Jazz Underground verscheen materiaal, evenals bij Origin. De reden dat ik veranderde moet je zeker niet zoeken bij meningsverschillen maar bij de keiharde financiële realiteit. Labels hebben het moeilijk om nog fysieke albums uit te brengen.”

Bar LunÀtico © Courtesy Arthur Kel

Clubeigenaar

Uw meest recente release, ‘Live at LunÀtico’, werd opgenomen in de gelijknamige club in New York waar u mede-eigenaar van bent…

“En ik kan u meteen vertellen dat we hard knokken om de club open te houden. We bestaan inmiddels tien jaar. De pandemie zette alles op zijn kop, zoals voor iedereen. Een harde dobber maar de hechte onderlinge band tussen publiek en muzikanten hielp ons. We mogen spreken van een heuse “community”. Het bijkomende restaurant en de bar wegen eveneens zwaar door en toch slagen we erin om zeven avonden per week concerten aan te bieden. LunÀtico groeide zo uit tot een van de favoriete concertplekken in New York.”

U kon voor ‘Live at LunÀtico’ rekenen op gitaristen Brad Shepik en Nate Radley. Drummer Allan Mednard was uw sidekick voor de ritmetandem. Samen vormen jullie het Speculation Quartet...

“Dat is de recentste versie van mijn groep. Voordien had je een saxofonist in plaats van een tweede gitarist. Dat waren achtereenvolgens Michael Blake, Gorka Benítez en Loren Stillman. De morfologie wijzigt met de jaren. Ik plan niet veel en wacht liever af hoe alles evolueert. Wie weet wat de volgende samenstelling zal zijn…”

In 2009 verscheen ‘Victoria-Live In Germany’ later gevolgd door ‘Jester -Live In Germany II’), beide bij Brooklyn Jazz Underground Records. Betekenen dergelijke live albums een noodzakelijk onderdeel van uw discografie?

“De twee Duitse opnamen kwamen tot stand dankzij de medewerking van radiostations ter plaatse. Aanvankelijk was het zeker niet de bedoeling deze live uitzendingen uit te brengen maar het eindresultaat klonk telkens zo goed dat we het toch deden. Idem bij ‘Live at LunÀtico’. De hoofdbedoeling was de “club vibe” op de juiste manier weer te geven. Dankzij onze geluidstechnicus is dat gelukt.

Dit gezegd, vind ik studioplaten even belangrijk. Daar benader ik het dichtst mijn instrument en mijn eigen “sound”.”

© Skyler Smith

New York

Is de jazzscene in New York nog steeds even levendig?

“Die verandert constant omdat er zoveel mensen wonen en verhuizen. Of er nog evenveel clubs overblijven, is een andere vraag. Ik stel vast dat er in Brooklyn een aantal nieuwe bijgekomen zijn. En in Manhattan heb je er ook nog natuurlijk. Concerten beginnen weliswaar vroeger. De aanvangsuren zijn nu meestal 20u en 22u tegenover 21u en 22u30 voor covid. New York leeft niet meer 24u op 24u. Nogmaals, de pandemie bracht grondige verschuivingen teweeg. Maar het blijft een boeiende stad.”

Arthur Kell Speculation Quartet © Brad Shepik

De activist

Naast dit alles bent u tevens activist op het gebied van leefmilieu...

“Het is een essentieel deel van mezelf. Eenvoudig uitgelegd, ik ben muzikant omdat ik langs die weg kan communiceren met mensen over alle grenzen heen. Na een tijd wilde ik die impact vergroten en ging ik lezingen houden in New York, van Staten Island tot de Bronx. Centraal thema daarbij was hoofdzakelijk de keuzes die we maken en de gevolgen hiervan. Het onderwerp afval sluit daar bijvoorbeeld nauw bij aan evenals het energieprobleem en het verbruik van grondstoffen. Even belangrijk zijn muziek, dans en andere kunstvormen maar ook politiek omdat ze allemaal samenhangen en zo invloed uitoefenen op ons dagelijks leven. Vandaar dat ik de muziek enkele jaren opzij schoof om mij te verdiepen in die maatschappelijke structuren. Ik hoop dat ik toch iets kan bijbrengen aan de verbetering van onze samenleving.”

Interview © Georges Tonla Briquet 2025  -  foto’s © Kyra Kverno / Hal Masonberg Photography/ Brad Shepik / Todd Chalfant / Skyler Smith

Arthur Kell website
BANDCAMP
Art OMI

Live
20 mei 2025, The Black Cat (Torhout)