Anthony Braxton Quartet (Willisau) 1991 Studio

A

HAT HUT Records, 2018

In tijden dat de cd-verkoop daalt en de groeiende populariteit van vinyl ook maar een randfenomeen is terwijl streaming de muziekindustrie domineert, blijven er cd’s uitkomen. Er verschijnen zelfs nog heruitgaven. Zo is er voor wie geliefkoosde muziek graag op een fysieke drager binnenhaalt en houdt van avontuurlijke mijlpalen o.a. deze dubbelaar van het Anthony Braxton Quartet.

Anthony Braxton (°1945) studeerde muziek en wijsbegeerte en werd zelf lesgever, maar bekendheid verwierf hij als muzikant en componist. Vanaf de jaren 1990 tot aan zijn pensioen doceerde hij als universiteitsprofessor compositie en muziekgeschiedenis. In 1968 had hij zelf al geschiedenis geschreven met de dubbel-lp For Alto, solo op altsaxofoon. Een van zijn beroemdste groepen is het kwartet met Marilyn Crispell aan de piano, Mark Dresser aan de contrabas en Gerry Hemmingway op drums en marimba.

Op de opnamen uit 1991 is duidelijk te horen dat dit viertal al jaren een working band was. In de complexe muziek die zij speelden zijn de grenzen tussen compositie en improvisatie soms niet te onderscheiden. Er valt geen moment van aarzeling te noteren, voortdurend zitten ze op dezelfde lijn of lopen hun afzonderlijke lijnen in volmaakte vormen samen. Net zo goed kan het swingen als een tiet of speels huppelen en hinkelen, de muziek straalt energie en creativiteit uit die stimulerend werkt. Het kan er bijzonder grillig aan toe gaan, maar dan speelt toch weer een of ander motief mee dat eraan herinnert dat een compositie de basis is van het hele verhaal.

Braxton hield er al jaren een theoretiserende en experimentele aanpak op na, maar tegen 1991 wou hij ook een meer poëtische richting uit. Zo vertrok hij voor zijn toen nieuwe Composition N° 160 en Composition N° 161 van een beeld, een situatie met mensen. Met die stukken beginnen cd 1 en cd 2, waarop verder ook oudere composities aan bod komen. Invloeden uit en verwijzingen naar 20ste eeuwse klassieke muziek en jazz klinken door in de stukken die tussen de 5 en de 24 minuten duren. Ze zijn zowel van het dwarse als van het vlotte slag. Een soort van hogere logica verbindt het een met het ander en maakt dat het nergens verveelt. De muzikanten zijn ook adequaat inventief en de stukken niet alle volgens eenzelfde stramien opgebouwd. (Tegelijk kunnen deze cd’s sommige andere, recentere muziek in perspectief plaatsen.)

Voor achtergrond en inzicht kan je als luisteraar terecht bij de teksten die deze mooie uitgave bevat. Zelf ging ik die vrij diepgaande lectuur maar naderhand lezen, om nog meer onder de indruk te geraken. Om gefascineerd en begeesterd te raken door deze muziek hoef je misschien geen fysieke drager, maar het is net zo samenhangend om tekst, foto’s en afbeeldingen bij de hand te hebben. Zeker als je weet dat Braxton voor de notatie van composities graag werkt met figuren en schema’s.

Oorspronkelijk kwam dit zaakje uit in een box met ook nog 2 live-cd’s. De heruitgave van dat materiaal was aangekondigd voor 2019.

© Danny De Bock

Musici

Anthony Braxton, altsaxofoon, klarinetten, fluit en sopraansax
Marilyn Crispell, piano
Mark Dresser, contrabas
Gerry Hemmingway drums en marimba