Irène Schweizer / Rüdiger Carl / Johnny Dyani / Han Bennink - Irène’s Hot Four
I
Intakt Records
Een jaar geleden, midden in de zomer, overleed Irène Schweizer.
Haar overlijden betekende niet alleen het verlies van een grote muzikante, maar herinnerde ons er ook op tragische maar onmiskenbare wijze aan dat een leven gewijd aan het nastreven van idealen even snel voorbij is als een leven waarin men doet alsof die idealen niet bestaan.
Als militante vrouw in de breedste zin van het woord was Schweizer een van de eersten die de feministische dimensie van haar muziek claimde. Als openlijk lesbienne hielp ze ook de genderbeweging bekendheid te geven, lang voordat deze verstrikt raakte in dogmatische denkbeelden. Ze was een van de oprichters van het mythische Zürichse festival Taktlos en van het label Intakt, waarop deze plaat nu verschijnt.
Om deze live-opname te kunnen begrijpen, moeten we teruggaan in de tijd. Naar het najaar van 1981 om precies te zijn, wanneer het Internationale Jazzfestival van Zürich in volle gang is. De stad is in rep en roer, het conservatieve cultuurbeleid heeft rock en jazz links laten liggen en geeft de voorkeur aan subsidies voor opera.
Irène staat met haar kwartet op het programma. We vinden er Rüdiger Carl, de saxofonist met wie ze sinds het begin van de jaren zeventig speelt, maar ook contrabassist Johnny Dyani en drummer Han Bennink. Dit concert zou een van de hoogtepunten van het festival worden.
De pianiste regeert als een meester. Haar spel is alert, gedurfd en past prachtig bij het hectische tempo van Bennink. Dyani maakt deze onverschrokken ritmes compleet, terwijl Carl dondert en gewaagde frasen speelt. Avant-garde jazz die nog niet is losgekomen van zijn fundamenten: Mingus, Ayler, Coltrane, hier en daar gekleurd door echo's van de straten van Harlem die in de verte doorklinken.
Een plaat die op miraculeuze wijze uit het archief is gered en gerestaureerd en die een historische waarde heeft
© Eric Therer, 2025 (vrije vertaling: Jos Demol)
In samenwerking met JazzMania
