Deutscher Jazzpreis 2025

E-werk Keulen, 13 juni 2025

De uitreiking van de Deutscher Jazzpreis (opgericht door Initiative Musik) is sinds 2021 een fenomeen waar eenieder in Duitsland, die iets in deze business betekent, mee te maken heeft. De eerste jaren in Bremen, tijdens het Jazzahead! festival en in 2024 en 2025 in Keulen. De stad is prima voor eenieder die van kunst en cultuur houdt en heeft ook een flinke binding met de jazz. Het is bovendien prima bereikbaar. Dus al met al een goede keuze. Vorig jaar stond er niemand minder dan pianist Kenny Barron op het podium, naast de (toen) 86-jarige toetsenist Alexander von Schlippenbach, een van de Duitse Free- Jazzpioniers.

De prijs kent 22 categorieën, van 'Artist of the Year', beste live performance, een prijs voor compositie/arrangement, groot ensemble tot aan journalistiek en er is ook een Lifetime achievement award. Per categorie valt er €12.000 te winnen, maar de genomineerden komen niet voor niets naar Keulen, want ze ontvangen in ieder geval €4.000. De prijzenpot bedraagt een half miljoen euro.

Alle 76 genomineerden zijn dan inmiddels door drie verschillende jury’s beoordeeld: de Fachjury bestaande uit 25 vak experts. Zij hebben de zwaarste taak, want ze beoordelen bijna 1.193 inzendingen. Dan is er de Sonderjury. Deze vijfkoppige jury selecteert zowel de vier genomineerde werken als de uiteindelijke winnaar in de categorie Compositie/Arrangement. Tenslotte is er de Hauptjury die uit 17 leden bestaat. Zij bepalen welke 22 winnaars er op het podium staan.

Katja Lucker (Initiative Musik),Götz Bühler en Hadnet Tesfai © Robert Winter

De uitreikingen vinden net als vorig jaar plaats in E-werk, een culturele hotspot in de Keulse wijk Mülheim met in het hart van het complex een flinke zaal met cocktailbar en ruime balkons rondom. Götz Buhler, de (o.a.) muziekjournalist die we ook kennen van het Bremense Jazzhead! festival, is er deze avond de host, samen met de Duits/Ethiopische mediaster Hadnet Tesfai. Ze praten het drie uur durende programma schijnbaar moeiteloos  aan elkaar. En daarnaast mogen leden van de verschillende jury’s, waaronder de Britse multi-instrumentalist en componist Django Bates, de in Duitsland wonende Uruguayaanse slagwerker Diego Piñera en de Nederlandse schrijver, coach, curator en  vertrouwenspersoon Marieke Meischke op het podium verschijnen om een toelichting geven bij de keuze voor de winnaars. De laatste twijfelt nog een beetje aan haar Duits, maar als ze toch overstag gaat geeft ze aan dat ze het op de wijze van de in Duitsland immens populaire Nederlandse tv-persoonlijkheid Rudi Carell zal doen. Duits met een Nederlandse tongval dus. Uiteindelijk valt het nog wel mee en weet Meischke zich prima verstaanbaar te maken.

     
Diego Piñera © Robert Winter / Django Bates © Robert Winter

Een van de meest bijzondere momenten is de uitreiking van de prijs voor de International Artist. De winnaar is dit jaar onbetwist de 101-jarige Marshall Allen, de saxofonist van het Sun Ra Arkestra die afgelopen jaar zijn debuut- album heeft genomen. Via het scherm wordt een eerder opgenomen filmpje getoond waarin Allen vanuit de Amerikaanse East Coast de jury en het publiek bedankt en hij eindigt met een hartverwarmende solo.

Ook onder de internationale winnaars is de Britse pianist Kit Downes (helaas niet aanwezig), de band Øksen o.l.v. de Deense saxofoniste Mette Rasmussen (als enige van de band aanwezig) en de Zuid-Afrikaanse Nduduzo Makhatini. Bij de prijsuitreiking neemt Makhatini ook zijn vrouw, de zangeres Omagugu, mee op het podium. Vervolgens voeren ze samen een kleine selectie Zulu Lovesongs uit. Een staande ovatie valt hen ten deel.

Nduduzo & Omagugu Makhathini © Robert Winter

Naast het echtpaar Makhatini zijn er optredens van winnaars de Duitse slagwerker Philo Tsoungui die samen met collega Ludwig Wandinger een ritmische show neerzetten.

Philo Tsoungui & Ludwig Wandinger © Robert Winter

En aan het begin van deze avond op vrijdag de dertiende is er een daverend optreden van het dertien leden tellende Sonic Interventions. Ze zijn drie keer voor een prijs genomineerd en laten vol overtuiging zien waarom ze deze nominaties hebben verdiend. Het dertiende lid is een danser die elk door de vocalisten gescandeerde woord in beweging probeert uit te beelden. Ze vertrekken uiteindelijk, tijdelijk vergezeld door het dochtertje van een van de leden op haar moeders arm met de prijs  “nieuwkomer van het jaar.”

Sonic Interventions © Robert Winter

De avond is niet uitsluitend gewijd aan de muziek. Er is ook veel aandacht voor de politieke situatie van het moment, onder meer in Gaza en in de Verenigde Staten.  Menig prijswinnaar vraagt bij de acceptatie van de prijs aandacht voor deze onderwerpen en kan op bijval rekenen vanuit het publiek. Ook zijn er mensen die tijdens deze speeches de handen stil houden.

Aan het einde van de avond ontvangt de Oost-Duitse zangeres Uschi Brüning (de inmiddels 78- jarige Ella Fitzgerald van het oosten) uit handen van haar kompaan, componist, arrangeur, saxofonist, pianist en orkestleider Günther Fischer de Lifetime Achievement Award.

Uschi Brüning © Robert Winter

Als de uitreikingen hebben plaatsgevonden wordt er nog een groepsfoto gemaakt van de winnaars en vervolgens mogen de bezoekers met de winnaars op de foto om hen met een glas in de hand te feliciteren, of andersom.

Bezoekers en winnaars © Robert Winter

De volgende uitreiking van de Deutscher Jazzpreis vindt weer plaats in Bremen. De burgemeester van Keulen, Henriette Reker, laat in haar toespraak weten dat dit wat haar betreft na volgend jaar ook wel weer in Keulen kan. Voorlopig zal eenieder zich weer richten op de zesde editie. Inzendingen kunnen worden ingediend vanaf oktober.

Tekst © Robin Arends  -  foto's © Robert Winter

Hieronder een overzicht van de genomineerden en de uiteindelijke winnaar.
Genomineerden van de Duitse Jazzprijs 2025

ARTIESTEN
Vocaal Enji | Erik Leuthäuser | Heidi Heidelberg | Sera Kalo (winnaar)
Houtblazers Camila Nebbia | Ingrid Laubrock (winnaar) | Johannes Schleiermacher | Luise Volkmann
Koperen blaasinstrumenten Lina Allemano | Dima Bondarev (winnaar)| Bastian Stein | Sebastian Studnitzky
Piano/Toetsinstrumenten Aron Ottignon | Kit Downes (winnaar)| Moses Yoofee | Olga Reznichenko
Strijkinstrumenten Fabiana Striffler | Johan Leijonhufvud | Matthias Pichler | Nick Dunston (winnaar)
Drums/Percussie Bex Burch | Mariá Portugal | Philo Tsoungui (winnaar) | Simon Popp
Groot ensemble van het jaar Brigade Futur III | Carl Wittigs Aurora Oktett (winnaar) | Fuchsthone Orchestra | Sonic Interventions
Groot ensemble van het jaar internationaal Black Lives | Federico Calcagno Octet | Jihye Lee Orchestra | Synesthetic Octet

OPNAME/PRODUCTIE
Album van het jaar Deranged Particles – Felix Henkelhausen | Ellington – Aki Takase & Daniel Erdmann | Love Avatar – Peter Gall | threads to knot – TRAINING met Ruth Goller
Nieuwkomer van het jaar Do you remember? – Sonic Interventions | Holy Noon – MAIKA | Mer Tan Itev - Tigran Tatevosyan | Octopetala – RGR
Uitzending van het jaar: Allgäu meets India – Frankfurt Radio Big Band met Matthias Schriefl (winnaar)| Colouring Hockets – John Hollenbeck & NDR Bigband | Mädchen, Frau etc. (Hoorspel en Soundtrack) – Sebastian M. Purfürst, Jackie Thomae, Laura Laabs | Enso: A Simplified Space – Stefan Schönegg
Album van het jaar internationaal Blues Blood – Immanuel Wilkins | No More Water: The Gospel Of J. Baldwin – Meshell Ndegeocello | ØKSE – ØKSE (winnaar)| The Sky Will Still Be There Tomorrow – Charles Lloyd
Nieuwkomer van het jaar internationaal Abiding Memory – Phillip Golub | Good Intentions – Alden Hellmuth (winnaar)| Haezz – HAEZZ | Partial Lunar Eclipse – So Lieb Quartet

LIVE
Festival van het jaar Jazzfest Berlin | jazzwerkstatt Peitz | moers festival | PENG Festival (winnaar)
Live-act van het jaar: Andromeda Mega Express Orchestra (winnaar)| Fuasi Abdul Khaliq's Organ Ensemble | Omer Klein Trio | Sonic Interventions
Live-act van het jaar internationaal Cécile McLorin Salvant | Nduduzo Makhathini (winnaar)| Shabaka | Sofia Jernberg

COMPOSITIE/ARRANGEMENT
Compositie/Arrangement van het jaar Etch Nonspirituals/Tellur/Antielectrons/Antiphotons – Elias Stemeseder | PlanetWoman – Birgitta Flick (winnaar)| Rainbows – Tilo Weber | While She Sleeps – Niko Seibold

SPECIALE PRIJZEN
Journalistieke prestatie: "JazzFacts Deutschlandreise" – Deutschlandfunk (winnaar) | "Jazz Is My Democracy" – Lorenzo Dolce | "Laut & Leipzig" – Muziekjournalistische mediawerkplaats van de 48e Leipziger Jazztage 2024 | "Mutige Muster – Die Sängerin und Komponistin Miriam Elhajli" – Sophie Emilie Beha
Muziekbemiddeling 10 Jahre Groove Inclusion Jubiläumskonzerte | Jazzpilot*innen (winnaar)| Pinc Music | Shared Planet 9