ECM special
Various
ECM Records
Alsof een stuwdam het begeeft, stromen de releases toe. Heel wat uitgesteld materiaal door de onverwacht ontstane situatie eerder dit jaar maar daarnaast tevens ook reguliere en geplande nieuwigheden. Uit het ECM- aanbod selecteerden we de vier onderstaande tips.
Matthieu Bordenave/Patrice Moret/Florian Weber – La Traversée
Om Jimmy Giuffre, Paul Bley en Steve Swallow te citeren als voornaamste inspiratiebron voor eigen nieuw werk en zo in de sporen te treden van het illustere trio moet je al van goeden huize zijn. Geen probleem voor de Franse tenorsaxofonist Matthieu Bordenave, de Zwitserse contrabassist Patrice Moret en de Duitse pianist Florian Weber. Zonder copycats te worden, musiceren ze in eenzelfde modus, zij het toch wel sterk aangepast aan de ECM-vibe.
Het openingsduet van pianist en saxofonist zet de toon voor wat volgt. Twee eenzame zielen die elkaar ontmoeten op het juiste moment op de juiste plaats en hun intieme verzuchtingen delen aan de hand van sobere noten. Vlak daarop vervolledigt de contrabassist het trio. Dit leidt na een tijdje tot meer spanning maar steeds zonder excessen. Er worden weliswaar perspectieven vervormd en het concept van stilte en ruimte bevat een heleboel intrinsieke evocaties die niet altijd meteen te vatten zijn maar de sfeer die overheerst blijft deze van georkestreerde en beheerste bewegingen in een vacuüm.
Bordenave leverde al de composities waarmee de drie aan het werk gingen. Het is meteen zijn eerste cd als groepsleider voor ECM.
Dominik Wania – Lonely Shadows
Zonder enige vorm van voorbereiding trotseerde de Poolse pianist Dominik Wania zichzelf. Een uitdaging die enkel tot een goed einde kan komen indien instrument en akoestiek van de ruimte beantwoorden aan hoge eisen. En als de hoofdprotagonist voldoende inspiratie heeft. Al deze elementen waren aanwezig november 2019 toen Wania het Auditorio Stelio Molo in Lugano binnenstapte.
De introductie met licht repetitieve loop en zacht fonkelende pianonoten is al meteen de cd-titel waardig. Omschrijvingen als broos touché en kwetsbaar timbre borrelen automatisch op. Maar Wania introduceert eveneens her en der ribfluwelen glooiingen. Een en ander leidt zo tot een ondefinieerbaar gevoel ergens tussen droom en werkelijkheid. De diepe rust die neerdaalt wordt al eens verstoord door een suggestieve ondertoon of zelfs een beheerste vorm van assertiviteit (‘Relativity’). Een paar keer waart de geest van Craig Taborn duidelijk door de ruimte (‘Melting Spirit’).
Terje Rypdal - Conspiracy
Een goed half uur, meer heeft de Noorse gitarist Terje Rypdal niet nodig om aan te tonen dat hij nog niets verleerd heeft. Met veteranen toetsenist Ståle Storløkken en drummer Pål Thowsen samen met de jongere bassist Endre Hareide Hallre (met wie hij reeds sinds diens eerste muzikale stappen meespeelt) weet hij zich omringd door goed volk.
De muziek klinkt net als vijf decennia geleden toen Rypdal zijn debuut maakte bij ECM. Lange elastische noten die als het noorderlicht voor spektakel zorgen. Even onvoorspelbaar en daardoor extra intrigerend. En toch vertonen de bijna statische soundscapes een onderhuidse dynamiek. Als een chemische reactie die zachtjes pruttelt in een proefbuisje. Slechts een enkel moment loopt het uit de hand en ontploft de boel (‘What Was I Thinking’).
Progjazz met een ontketende Storløkken op toetsen en dan die Fender Stratocaster van Rypdal! Voor het overige ontwaar je een collectie membranen die lichtjes trillen door de luchtverplaatsingen die subtiel veroorzaakt werden door de vier.
Michel Benita – Looking At Sounds
Dat bassist Michel Benita niet alleen met onder meer Andy Sheppard optrok maar tevens de sidekick was in Erik Truffaz’s Ladyland, komt hier eveneens naar voor vooral door de vloeiende flugelhornlijnen van Matthieu Michel. Eenzelfde warme klank heen en weer wiegend tussen tragere en net iets snellere tempi. De ritmesectie (Benita en drummer Philippe Garcia) omkadert perfect. En dan zijn er nog de extra inkleuringen en accenten dankzij toetsenist Jozef Dumoulin.
Het kwartet ontwikkelt een systeem van licht verschuifbare vlakken met onderliggende polarisaties. Zo blijven de latente spanningsbogen aanwezig zonder de aandacht volledig op te eisen. De crescendo opbouw is telkens minutieus uitgedokterd. Van zodra je denkt dat het zal uitdraaien op een confrontatie vertragen de radertjes en ontvouwt zich een schimmenspel. ‘Looking At Sounds’ is zo een aaneenschakeling van actiemomenten en vervagende beelden. Ook een beetje als een leporello met dezelfde motieven die terugkeren maar met licht gewijzigde structuur. Inclusief een verrassende versie van Antônio Carlos Jobims ‘Inutil Paisagem’ en Jule Styne zijn ‘Never Never Land’ waarbij Benita zich helemaal solo kan laten gaan.
© Georges Tonla Briquet
