Stéphane Galland – (the mystery of) Kem

S

Outhere Music/Outnote Records

Zowat vier jaar broedde Stéphane Galland op dit project. Het eindresultaat is een wonderlijk labyrint van ritmen waar zowel vrijheid en improvisatie als melodie in verweven zitten.

Met Aka Moon exploreerde hij de voorbije vijfentwintig jaar ritmepatronen van zowat overal ter wereld, reikend van de Afrikaanse Aka pygmeeën hun tradities tot Indië via de Balkan en talrijke zijsprongen. Als sidekick van onder meer Zap Mama, Joe Zawinul, Ibrahim Maalouf en Tigran Hamasyan voegde hij telkens extra elementen toe aan zijn rijk geschakeerd vocabularium.

In het verleden vormde hij reeds een aantal eigen groepen (LOBI, Nelson Veras & Stéphane Galland Duo, Shijin) maar sinds een viertal jaar werkte Galland vooral een heel apart en zeer persoonlijk idee uit. Aan de hand van eigen ver doorgedreven ritmeschema’s was het de bedoeling om zo een aantal mogelijkheden af te tasten. Een deadline was er niet. Wel ging hij eerst zorgvuldig op zoek naar de juiste muzikanten. Die vond hij met Sylvain Debaisieux (tenorsaxofoon), Bram De Looze (piano), Federico Stocchi (bas) en gastmuzikanten als de Indische grootmeester van de Karnatische fluit Ravi Kulur en Ibrahim Maalouf. Stuk voor stuk heren die niet alleen technisch zeer begaafd zijn (wat nodig was voor de toch wel gelaagde composities boordevol onverwachte wendingen) maar ook in staat zijn om eigen accenten te leggen. Met dit gezelschap hield hij gedurende zowat vier jaar op onregelmatige tijdstippen sessies, hun zogenaamde KRGS (Kem Rhythm Gym Sessions). Uit die namiddagen, avonden en nachten groeide ‘(the mystery of)Kem’.

Kem betekent “zwart” in het Egyptisch en verwijst meteen ook rechtstreeks naar de oudere naam voor Egypte, Kemet. Een directe associatie is er met vruchtbaarheid en zo ook de rijkdom van ritmen. En die etaleren Galland en C° hier uitgebreid. Om de hele cd en het volledige gamma echt te doorgronden zijn er meer dan een paar luisterbeurten nodig. De informatie die je als luisteraar voorgeschoteld krijgt, is in elk nummer overweldigend. De referenties zijn uiterst eclectisch. Zelf citeert Galland Coltrane, Tigran Hamasyan (in wiens groep hij niemand minder dan Mark Guiliana verving!), Vijay Iyer en Ibrahim Maalouf.

Het woord “complex” hoort Galland niet graag. “Dat is meestal een omschrijving voor wat je niet begrijpt” dixit hij in een interview met Philippe Baron in diens programma Jazz op Musiq3 (RTBF). Wel mag er wat mysterie blijven, vandaar op de hoes een citaat van Francis Bacon: “The job of the artist is always to deepen the mystery”.

Toch hoef je zelf geen drummer te zijn om van deze cd te kunnen genieten. Het helpt natuurlijk om de ritmische knepen en finesses technisch helemaal te ontcijferen maar ook neofieten en niet-ingewijden kunnen hier van snoepen. De manier bijvoorbeeld waarop De Looze telkens voor een ritmisch en/of melodisch tegengewicht zorgt tegenover de tempo’s van Galland is adembenemend. Die dualiteit leidt tot ongehoorde spanningsbogen. In ‘Archetype’ is het dan weer Kulur die door zijn rubato fluitspel voor contrast zorgt. Meteen vervormen de heren een standaard 4/4 maat met Balkan-affiniteiten tot een nieuwe blauwdruk. Ander hoogtepunt is ‘Hitectonic’. Een alternatieve titel had kunnen zijn ‘High Tech Groove’. Benieuwd hoe ver ze hiermee live uit de bocht gaan. Dat geldt eveneens voor ‘Symbiosis’. Over de ganse lijn is het een verruimen en verdiepen van bestaande conventies om zo tot verrassende perspectieven te komen.

Dit is duidelijk de plaat van een drummer maar ook van een groep. Niet de solo’s staan centraal maar het groepsspel, telkens met de drumpartijen als vector en de overige muzikanten als begeesterde coloristen die mee alles ontsluiten. Ondanks de vele “afwijkingen” en vernieuwende ideeën blijft Galland zijn stijl daarbij steeds herkenbaar.

Tevens verschenen op vinyl vooral omdat Galland zelf vindt dat de dynamiek hier beter tot zijn recht komt dan op cd. Natuurlijk met aangepaste kunstige grafische vormgeving.

Musici:

Stéphane Galland: drums
Sylvain Debaisieux: tenorsaxofoon
Bram De Looze: piano
Federico Stocchi: bas
+
Ravi Kulur: fluit
Ibrahim Maalouf: trompet

Live

27.10.2018: Flagey

Stéphane Galland – (the mystery of) Kem

S

Other