Stefan Schönegg – Enso-Strings & Percussion
S
Impakt
Achter de sobere hoes schuilt een hypnotiserende inhoud. Contrabassist Stefan Schönegg verrast wederom met zijn ensemble Enso.
Enso is de afkorting van El Nino – Southern Oscillation, het natuurverschijnsel van temperatuurschommelingen boven de oceaan dat leidt tot heuse rampen. De Duitse contrabassist Stefan Schönegg (Simon Nabatov, Eve Risser, Wolfgang Muthspiel) die vooral actief is in de improvisatiescene, koos deze afkorting als naam voor zijn collectieven met wisselende bezettingen en waarmee hij reeds verschillende albums maakte waaronder ook deze vinylopname.
Voor de uitwerking van zijn ideeën vroeg hij deze keer violist Kari Rønnekleiv, cellist Judith Hamann, drummer Etienne Nillesen en Toma Gouband die de lithofoon hanteert (stukken steen die geordend zijn op zo een manier dat je ze kan bespelen als een soort xylofoon). Een wat ongewone combinatie om het zacht uit te drukken. Met dit instrumentarium creëert het vijftal een al even bijzonder klankenspel. Voeg daar nog bij dat de opname plaatshad in de crypte van de St. John XXIII kerk (Keulen) en het is duidelijk dat dit een grondig doordacht project was met heel veel aandacht voor klank en ruimte (zowel in de muziek als de locatie).
Elke kant bevat een enkel nummer, meer bepaald ‘Canyon’ (23’24’’) en ‘Valley’ (20’37”). ‘Canyon’ begint met het schuren van de boog over de contrabassnaren wat meteen tot een donkere en grimmige sfeer leidt. De aanloop naar een schielijk eindeloze reeks akoestische loops met lange noten. Stapsgewijs verschijnen ook cellist Hamann en violist Rønnekleiv (die als duo onder de naam Sheriffs of Nothingness optreden) op het toneel en ontspint zich een interactief spel van uiterste beheersing. Nillesen en Gouband versterken na zowat een kwartier het dreigende en onheilspellende karakter. We belanden in een haast identieke claustrofobische zandbubbel als deze van ‘Blade Runner 2049’ gecreëerd door componist Hans Zimmer. Afsluiten van deze plaatkant doen ze aan de hand van stilte interludiums, wat de spanning extra opdrijft.
‘Valley’ verloopt op een ietwat parallelle wijze, zij het met lichte aanpassingen en verschuivingen waardoor een andere dynamiek ontstaat. Hier zijn het de hogere tonen en het spel met de lithofoon die voor een licht onbehaaglijk gevoel zorgen zonder dat het ooit verstikkend wordt.
Uiteindelijk is dit zowel een verslavende als een rustgevende en transcendente luisterervaring zoals we die kennen van bij granvat en het project vvolk (Book Of Air). De aantrekkingskracht van ongrijpbare begrippen als tijd en eindeloosheid omgezet in een minimalistische soundtrack.
© Georges Tonla Briquet
